Drugi pod względem wielkości kontynent na Ziemi, ma 30,3 mln km2 powierzchni, czyli ponad 20,3% ogólnej powierzchni lądowej naszego globu. Przechodzi przez niego południk 0°, obydwa zwrotniki i równik.

Zamieszkuje go 14% populacji Ziemi t.j. 950 mln ludzi (2007). Ma najwyższy na świecie przyrost naturalny, najniższy PKB na 1 mieszk. (895 dolarów USA), najkrótszą średnią życia (47 lat), a także największą liczbę zakażonych wirusem HIV (ok. 24,9 mln, czyli ok. 64,3% zakażonych na całym świecie). Jest najbiedniejszym kontynentem na kuli ziemskiej, dotkniętym wieloma plagami - takimi jak malaria oraz AIDS - a także miejscem, gdzie największa część ludności cierpi niedożywienie lub nawet głód i gdzie wciąż toczą się wojny.

W wielu krajach wciąż trwają wojny domowe i rozmaitego rodzaju konflikty zbrojne. Najgroźniejszymi punktami zapalnymi wciąż pozostają Sudan, Angola, Burundi, Demokratyczna Republika Konga, Czad, Wybrzeże Kości Słoniowej, Liberia, Somalia, Zimbabwe oraz południowo-wschodnia Nigeria. Afryka jest "najmłodszym" kontynentem na Ziemi - dzieci (0-14 lat) stanowią ok. 44% i jest najsłabiej zurbanizowanym kontynentem (ok 37% ludności mieszka w miastach). Największe miasta: Kair, Lagos, Kinszasa, Johannesburg, Aleksandria. Państwa: największe - Sudan (2503,9 tys. km 2), najludniejsze - Nigeria (132 mln), najgęściej zaludnione - Mauritius (610 osób na km2), najmniejsze - Seszele (455 km2), najmniej ludne - Seszele (83 tys.), najrzadziej zaludnione - Sahara Zachodnia (1/km2).

Na północy leży największa gorąca pustynia świata - Sahara (największą pustynią jest Antarktyda), a na południu najstarsza pustynia świata - Kalahari. Najdalej wysuniętym na północ punktem Afryki jest Przylądek Biały (37°20'18" N), na południe Przylądek Igielny (34°49'58" S), na wschód Przylądek Hafun (51°24'40" E) a na zachód Przylądek Almadi (17°31'48" W), położony na Półwyspie Przylądka Zielonego.

Najwyższy szczyt to wulkan Kibo (5 895 m n.p.m.) leżący w masywie Kilimandżaro. Najdłuższa rzeka to Nil (6 671 km długości), a największe jezioro to Jezioro Wiktorii (pow. 68 800 km2). Najniższy punkt to depresja jeziora Assal (153 m p.p.m.). Średnia wysokość kontynentu wynosi 658 m n.p.m. Najgłębsze jest jezioro Tanganika (1 435 m). Największym półwyspem w Afryce jest półwysep Somalijski (750 tys. km2). Największa wyspa Afryki to Madagaskar (587 tys. km2). Afryka ma najwięcej państw - 54 (z Saharą Zachodnią)

LUDNOŚĆ

Jedna ósma ludności świata mieszka w Afryce, głównie wzdłuż północnego i zachodniego wybrzeża, a także wzdłuż żyznych dolin rzecznych. Chociaż ludzie przeważnie żyją w małych wioskach, coraz większa ich liczba migruje do miasteczek i metropolii w poszukiwaniu pracy i lepszego życia. Około trzydziestu metropolii na kontynencie przekroczyło milion mieszkańców i w związku z tym nasila się wiele problemów: bezrobocie, dzielnice nędzy (tzw. slumsy), brak szpitali, szkół, środków transportu, sieci wodociągowej, kanalizacji. Wskaźniki urodzeń w wielu krajach są wysokie, a rodziny wielodzietne. Blisko połowa populacji Afryki nie osiągnęła jeszcze piętnastego roku życia. Północna część Afryki jest zamieszkana głównie przez Berberów, Arabów, różne plemiona i narody etiopskie oraz narody używające języka arabskiego choć nie będące Arabami jak np. Egipcjanie. Afryka subsaharyjska (tzw. "Czarna Afryka" na południe od Sahary,) liczy około 1500 ludów, czyli grup o tej samej kulturze, zaliczających się do rasy negroidalnej. W Afryce Płd.-Wsch.: Tanzania, Kenia, RPA - czy na wyspach: Mauritius, Seszele, dużą część mieszkańców stanowią przybysze z Indii. Sporą część ludności Republiki Południowej Afryki stanowią biali, pochodzący głównie z Wielkiej Brytanii, Holandii, Francji i Niemiec a wyspę Madagaskar zamieszkują Malgasze. Trudności, jakie przeżywa Afryka spowodowane są kolonialną przeszłością (w różnych aspektach) - przeszłością, która opóźniła proces tworzenia się samodzielnych państw a pozostawiła m.in problem sztucznych granic, problemy etniczne, polityczne, gospodarcze i inne.

W Afryce występuje ponad 1000 języków. Niektóre, stosowane w kontaktach handlowych, stały się językami wehikularnymi, umożliwiając porozumiewanie się ludom o różnych językach ojczystych. Taką rolę pełni między innymi język hausa w części Afryki Zachodniej czy też suahili w Afryce Wschodniej.

Afryka jest uznawana za kolebkę rodzaju ludzkiego. Dowodzą tego badania naukowe i wykopaliska archeologiczne prowadzone na południu kontynentu (na obecnym obszarze RPA). Odkryto tam szczątki praczłowieka, którego wiek ocenia się na 4 mln lat. W miarę upływu czasu zasiedlał on obszary Afryki najbardziej położone na północ. Około 35-40 tys. lat temu, już jako człowiek rozumny dotarł do Azji.

KLIMAT

Większa część Afryki leży w strefie gorącej, kształtowanej przez masy powietrza równikowego i zwrotnikowego. Symetryczne położenie Afryki w stosunku do równika i brak wysoko wzniesionych barier górskich powodują powstanie stosunkowo regularnego układu czterech stref klimatycznych: równikowej (średnia roczna temperatura 25-28°C, brak pór roku, wysokie opady - do 10 470 mm rocznie na stokach góry Kamerun), podrównikowej (cechującej się naprzemiennym występowaniem pory suchej i deszczowej), zwrotnikowej, o niskim opadzie rocznym, wynoszącym nawet 0,5 mm (Asuan), i podzwrotnikowej (na północy typu śródziemnomorskiego). Regularny układ stref klimatycznych zaburzony jest na wschodzie kontynentu, gdzie z racji znacznych wysokości bezwzględnych nie występuje strefa równikowa.